Travmatik olaylar çocukları nasıl etkiler?
Çocukların travmatik olaylara verdiği tepkiler yetişkinlere göre daha duyarlı olabilmektedir.
Travmatik olayın ne olduğu ( cinsel, fiziksel veya duygusal istismar, doğal afetler, kazalar, kayıp ve yas süreci, akran zorbalığı gibi), çocuğun olaya ne kadar maruz kaldığı, yakınlarının (aile,arkadaş vs.) yaşanan olaydan kişisel olarak ne kadar etkilendiği, çocuğun mizacı,yaşı gibi durumlar çocuğun olaydan etkilenme durumunu etkilemektedir.
Çocukların travmatik olaylara verdikleri tepkiler tipik olarak iki dönemden oluşmaktadır. İlk olarak; korku, güvensizlik, yaşanan olayı inkar etme, üzüntü ve kabul ile birlikte yaşanan rahatlama gibi süreçlerden geçmektedir. İkinci olarak belirli gün ve haftalar sonrası, gelişimsel gerileme, kaygı, uyku bozuklukları, gelecek ile ilgili karamsarlık, yaşanan travma ile ilgili oyunlar oynama gibi durumlardır. Yaşanan bu semptomların bir aydan uzun sürmesi durumunda ruh sağlığı uzmanı ile görüşme gerekir.
Ulusal Ruh Sağlığı Enstitüsü ( The National Institute of Mental Health)'nün Çocukların Travmaya Verdikleri Tipik Tepkiler Çalışması
5 yaş ve aşağı
Ebeveynden ayrılma korkusu, aşırı bağımlılık
Ağlama, çığlık veya bağırma, titreme
Hareketsizlik veya amaçsız hareket
Korkmuş yüz ifadesi
Geriye giden davranışlar( parmak emme, yatak ıslatma, karanlıktan korkma gibi)
6 – 11 yaş
Yoğun içe kapanma
Yıkıcı davranışlar
Dikkati sürdürmede yetersizlik
Fiziksel kaynaklı olmayan fiziksel semptomlar,karın ağrısı gibi
Okul performansında düşüş, okula gitmek istememe
Depresyon,kaygı, suçluluk, asabiyet, duygu hissedememe
Geriye giden davranışlar( kabus, uyku problemi, rasyonel olmayan korkular, öfke patlaması veya kavga)
12 – 17 yaş
Geçmişe dönme, kabus
Duygu hissedememe veya duygu karmaşası
Travmatik olayı hatırlatan uyaranlardan kaçınma
İntikam hayalleri
Geri çekilme,kendini soyutlama veya yalnız bırakma
Maddenin kötüye kullanımı
Akranlarla problem yaşama ve antisosyal davranışlar
Fiziksel şikayetler
Okuldan kaçınma ve akademik başarıda düşüş
Depresyon, intihara eğilimli düşünceler
Yaşa bağlı verilen tipik tepkiler her çocuğun bireysel farklılıkları göz önünde bulundurularak dikkate alınır.